#EnablingChange


Activiteitenverslag 2020-2021

Jonge vrouw met koptelefoon die een pen en een schets vasthoudt

Meryame Kitir

Minister van Ontwikkelingssamenwerking en Grootstedenbeleid

"Elke druppel telt om verandering in gang te zetten, ook al gebeurt dat soms trager dan we zouden willen. Elke druppel telt om geesten te doen rijpen, bij overheden en lokale partners, ook al is dat stap per stap. Ja, elke druppel telt om levens in een andere richting te duwen, om hoop en perspectief te bieden. Dat is precies wat Enabel doet. Elke dag opnieuw."

Klimaatverandering & Milieu


Enabel helpt zijn partnerlanden om zich aan de klimaatveranderingen aan te passen. Het agentschap heeft twintig jaar ervaring met het integreren van milieuthema’s in zijn acties.

Vier mannen onder de schaduw van een zonnepaneel

Klimaatverandering en volksgezondheid delen dezelfde planeet

De klimaatverandering heeft al omstandigheden gecreëerd waarin een aantal ziektes zich gemakkelijker gaan verspreiden, zoals de ziekte van Lyme, malaria en dengue. Tot nu is er geen afdoend wetenschappelijk bewijs dat er een direct verband zou zijn tussen de klimaatverandering en de uitbraak van COVID-19. Maar we weten wel dat de meeste besmettelijke ziektes en bijna alle recente pandemieën hun oorsprong vonden bij wilde diersoorten, en we weten ook dat de toenemende menselijke druk op de natuurlijke habitat – in de eerste plaats door ontbossing – een motor kan zijn voor ziekte-uitbraken.

We moeten dus de gezondheidssystemen versterken, de besmettelijke ziektes in het wild, in de veeteelt en bij de mens nauwkeurig opvolgen en de biodiversiteit en de natuurlijke habitats vrijwaren. Dan zal er in de toekomst minder gevaar zijn dat er nieuwe pandemieën uitbreken.

Klimaatverandering en volksgezondheid worden meestal als afzonderlijke thema's behandeld, maar dat is een gevaarlijke fout. Onze gezondheid hangt volledig af van het klimaat en van de andere organismen waarmee we de planeet delen. De afnemende biodiversiteit is een reëel gevaar voor onze gezondheid.

De strijd tegen de klimaatverandering is ook een strijd tegen toekomstige pandemieën.

Centraal-Afrika – Regionaal milieuproject rond Tanganyikameer

Het Tanganyikameer in Centraal-Afrika is een van de grootste zoetwaterreserves op aarde. Door de klimaatverandering stijgt de waterspiegel van het meer. De bevolkingsgroei, de overbevissing, de ontbossing, de landbouw, de verstedelijking en de industrialisering leggen een immense druk op de ecologische en sociaaleconomische ontwikkeling van de regio. De vier aangrenzende landen (Burundi, DR Congo, Tanzania en Zambia)* hebben een gezamenlijk bestuursorgaan opgericht om het Tanganyikameer duurzaam te beheren. Met de steun van de EU loopt er een vierjarig project – uitgevoerd door Enabel – om in vijf steden rond het meer de afvalophaling en -verwerking te organiseren, waterzuiveringsstations te bouwen of op te knappen, en sensibiliseringscampagnes over milieuzorg te houden.
*Rwanda is ook bij het project betrokken omdat de Rusizi-rivier in het meer uitmondt


Tanzania – Innovatie geworteld in de geschiedenis

Boeren in de afgelegen regio Kigoma in het westen van Tanzania hebben het moeilijk om hun producten naar de markt te transporteren door de slechte wegeninfrastructuur. Stenen boogbruggen vormen een goedkope en duurzame oplossing. Ze worden gebouwd door lokale arbeiders met lokale materialen, waardoor lokale overheden meer plattelandswegen kunnen opknappen zonder hun budget te overschrijden.

" De Kaseke-rivier maakt ons het leven moeilijk. Vooral als er veel regen valt, kunnen de mensen niet naar de overkant. Met de brug is er eindelijk een veilige manier om ons dorp te bereiken en goederen naar andere markten te transporteren. "
Magdalena Leonard Kagege, burgemeester van Nyabigufa

Burundi – Irrigatiewerken stuwen landbouwproductie 50% hoger

De Imbo-vallei in de noordelijke provincie Cibitoke in Burundi is erg geschikt voor de landbouw en de veeteelt. Er is voldoende neerslag en de grond is er vruchtbaar. Maar de irrigatie-infrastructuur dateerde al van tientallen jaren terug en was dringend aan vernieuwing toe. In het kader van een grootscheeps landbouwproject heeft Enabel er samen met het ministerie van landbouw op een oppervlakte van 3000 ha ruim 150 km irrigatiekanalen en meer dan 30 km plattelandswegen opgeknapt. Het resultaat van de inspanningen was een aanzienlijke uitbreiding van de geïrrigeerde oppervlakte, en een spectaculaire toename van de landbouwproductie met 50%.


Leefmilieu en klimaat: 50 miljoen voor de Sahel

In maart 2021 krijgt Enabel de opdracht van minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir om een thematische portefeuille ‘Leefmilieu en Klimaat in de Sahel’ voor te bereiden. Die is erop gericht de woestijnvorming en de negatieve gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan. Dat moet gebeuren door het beheer van de natuurlijke rijkdommen te verbeteren en de natuurlijke ecosystemen duurzaam te herstellen, om de weerbaarheid van de bevolking in de Sahel te vergroten.
De Belgische klimaatportefeuille focust op Mali, Niger, Burkina Faso en Senegal en zou onder meer het Afrikaanse initiatief van de Great Green Wall ondersteunen.

Close-up van een boot op het Tanganyikameer
Arbeiders bouwen een stenen boogbrug
Luchtfoto van de Imbo vallei in Burundi

Sociale en economische ongelijkheid


Wat begon als een gezondheidscrisis, wordt al gauw een economische en sociale crisis die de ongelijkheid in de wereld nog aanscherpt en de meest kwetsbaren het hardst raakt.

Vrouw met een bord in Bambara

De ontwrichtende kracht van een virus op alle facetten van het leven

De Belgische ontwikkelingssamenwerking begeleidt al tientallen jaren de overheden van verschillende Afrikaanse landen om veerkrachtige en doeltreffende gezondheidssystemen op te bouwen. Deze ervaring was bijzonder relevant in het licht van de enorme uitdagingen die de COVID-19-crisis met zich meebrengt voor de armste landen. Enabel ondersteunt de gezondheidsdiensten in een aantal landen in Afrika: Benin, Burkina Faso, Burundi, DR Congo, Guinee, Mauritanië, Niger, Rwanda, Senegal en Oeganda.

Van bij de start van de coronacrisis heeft Enabel nagenoeg al zijn gezondheidsprojecten in deze landen geheroriënteerd en aangepast om – in samenspraak met de nationale overheden – de gezondheidszorg overeind te houden.

Vrouwelijke arts die medische gegevens invoert op een computer

Om de ziekenhuizen in Burundi te ondersteunen bij het beheer van de coronacrisis hebben Enabel en het ministerie van Volksgezondheid een specifiek medisch dossier ontwikkeld. Het is een elektronisch instrument om de triage, de opname en de opvolging van de patiënten te vergemakkelijken. Het werd toegevoegd aan het bestaande elektronisch medisch dossier (EMR) van Open Clinic, dat al gebruikt wordt in veel van de ziekenhuizen die Enabel ondersteunt. De digitale medische dossiers worden aangemaakt met opensource-software die al veel ziekenhuizen in onze partnerlanden gebruiken. Op die manier kan de oplossing gemakkelijk elders worden opgeschaald.

Voedselzekerheid

De ingeperkte bewegingsvrijheid is nefast voor de voedselbevoorrading waardoor vele gezinnen eenvoudigweg niet meer kunnen voorzien in de noodzakelijke levensmiddelen. Landbouwers kunnen niet meer naar de markt om hun producten te verkopen en zien hun inkomen volledig verdampen. Wanneer winkels en markten sluiten, komen de prijzen onder druk te staan en dreigen er ook sociale spanningen te ontstaan.

Benin wil zijn productie van cashewnoten meer dan verdubbelen tegen 2021. Met financiële steun van het Wehubit-programma van Enabel worden drones gebruikt om cashewvelden in kaart te brengen en gegevens over de gezondheid van de planten te verzamelen. Op die manier worden de beste praktijken uitgewerkt om de productiviteit van de gewassen te verbeteren en milieuvriendelijke landbouwpraktijken te bevorderen.

" Ik hoop dat aan het eind van het project een betrouwbare databank over de plantages van de boeren beschikbaar zal zijn, inclusief oppervlakten, nauwkeurige kaarten, het aantal bomen per plantage enzovoort. "
Alex Nougbodohoue, hoofd monitoring, evaluatie en kennisbeheer bij de Nationale Federatie van Cashewproducenten van Benin, FENAPAB

Onderwijs

Het onderwijs kreeg het zwaar te verduren en vele scholen schortten de lessen gedurende weken en soms maanden op. Leerachterstand en schooluitval waren dagelijkse realiteit. Het onderwijs moest zichzelf dus heruitvinden en inzetten op afstandsleren en digitale technologieën.

Close-up van een tablet met daarop de "TTE Sandbox"

In Oeganda ontwikkelde Enabel samen met vijf nationale scholen voor leerkrachtenopleiding een sandbox voor de leraren in opleiding. Een sandbox is een gesloten softwareomgeving met handige tools (sms, videochat, enz.) zodat de leraren en de studenten kunnen communiceren. De sandbox wil de hedendaagse (digitale) vaardigheden van de leerkrachten aanscherpen – onlinecursussen, een helpdesk, een praktijkgemeenschap – om de continuïteit van het onderwijs te verzekeren. Het platform is gratis toegankelijk voor leerkrachten en studenten dankzij een nultariefovereenkomst met MTN Uganda, het grootste telecombedrijf van het land. Meer dan 90% van de studenten en docenten vinden het portaal nuttig tot zeer nuttig.

Private sector

De economie kreunde ook onder de zware coronamaatregelen. Het was dus belangrijk om lokale bedrijfjes en start-ups te ondersteunen.

In een land als de Democratische Republiek Congo, waar de koopkracht een van de laagste is ter wereld, is wegwerpmaandverband onbetaalbaar voor tienermeisjes en vrouwen. Zij grijpen dan ook naar andere oplossingen, maar die zijn niet altijd hygiënisch en bovendien weinig efficiënt. Daarom steunt Enabel een ngo die jonge naaisters opleidt in Mbuji Mayi in de provincie Oost-Kasaï. 

De jonge vrouwen produceren en verkopen wasbaar maandverband en hebben zo uitzicht op duurzame en waardige (zelfstandige) tewerkstelling.

Portefeuille sociale bescherming in de regio van de Grote Meren

In maart 2021 krijgt Enabel de opdracht van minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir om een thematische portefeuille ‘Sociale bescherming in Centraal-Afrika’ voor te bereiden. Het doel is om de levensomstandigheden te verbeteren van de meest kwetsbare bevolkingsgroepen (vrouwen en jongeren) in de DR Congo, Rwanda en Oeganda.
Dat moet gebeuren door sociale beschermingssystemen op te zetten en waardig werk te bevorderen, zodat een duurzame, inclusieve en rechtvaardige socio-economische ontwikkeling mogelijk wordt. Voor deze portefeuille (2022-2026) wordt een bedrag van 50 miljoen euro uitgetrokken.

Enabel heeft in zijn COVID-respons altijd rekening gehouden met het fundamentele principe dat je niemand mag achterlaten (Leave No One Behind). De pandemie is pas voorbij wanneer alle landen ervan bevrijd zullen zijn. 

Vrede & Veiligheid


De pandemie heeft ook een indirecte weerslag en aanzienlijke gevolgen voor andere mondiale collectieve goederen zoals vrede, democratie en burgerlijke vrijheden.

Politieagent helpt een vrouw oversteken

Hoe vaccineren we de democratie?

De coronacrisis heeft onder meer gevolgen voor het vrije verkeer van personen, deelname aan de besluitvorming, bescherming van de grondrechten en de toegang tot rechtspraak. Bovendien heeft de crisis de sociale cohesie aangetast, de spanningen ten top gedreven en conflicten aangewakkerd.

In de Sahel bijvoorbeeld – waar de mensen al te lijden hebben onder de klimaatverandering en waar de middelen bijzonder schaars zijn – verergert de pandemie de onderliggende oorzaken van conflicten en politieke instabiliteit. In een aantal landen werd de crisis aangewend om democratische processen te ondermijnen en de publieke ruimte te beperken. De situatie is bijzonder zorgwekkend in landen of regio’s waar de democratie niet goed verankerd is en waar het institutionele evenwicht te fragiel is. De coronacrisis confronteert de staten met grote politieke, juridische en sociale uitdagingen. Hoe kunnen zij doeltreffend op deze crisis reageren en ervoor zorgen dat de genomen maatregelen geen afbreuk doen aan het behoud van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten?

Tijdens de crisis heeft Enabel zijn partners ondersteund bij het beheren van dit wankele evenwicht en bij het voeren van overheidsacties. In 2021 moeten we onze acties voor vrede, stabiliteit en democratie versterken. De spanningen en problemen van vóór de crisis nemen door corona hier en daar misschien wat af, maar in de meeste gevallen worden ze net scherper gesteld.

De pandemie kan de onderliggende oorzaken van conflict en politieke onrust aanscherpen.

Benin – Schepen van 300 meter in de haven van Cotonou

Enabel begeleidt al sinds 2019 de haven van Cotonou om ze moderner, competitiever en slagvaardiger te maken. Sinds 17 juli 2020 kunnen schepen van 300 m aanleggen in de haven van Cotonou. Het goederentransport gaat nu aanzienlijk sneller, omdat er minder tussenstops nodig zijn. De actie van Enabel bestond uit de opleiding van een dertigtal loodsen, kapiteins en matrozen van sleepboten in de simulatoren van de haven van Antwerpen waarop het model van de haven van Cotonou was geïnstalleerd.


Mali – Identiteit, een mensenrecht

Je kind inschrijven op school, stemmen bij verkiezingen, een identiteitskaart verkrijgen... Dat zijn evidente zaken waar iedereen recht op heeft. In Mali heeft 51 % van de actieve volwassenen geen geboorteakte. In het noorden van het land worden, met Europese steun, acht centra voor burgerlijke stand gebouwd.
Meer dan drieduizend ambtenaren van de burgerlijke stand worden opgeleid om geboortes, overlijdens enz. correct te registreren. Zeventien centra zijn uitgerust met computers en verbonden met de centrale gegevensbank in Bamako. Die hebben al 50.000 fiches afgeleverd waarmee mensen een paspoort kunnen aanvragen of zich aan de universiteit kunnen inschrijven.


Burkina Faso – Hervorming van de nationale veiligheid

Sinds 2016 heeft het partnerschap tussen België en Burkina Faso onder meer tot doel de veiligheid in de regio Centre-Est van het land te verbeteren. In dat kader vond het eerste Nationaal Veiligheidsforum plaats, waaraan meer dan 2300 mensen deelnamen. Het forum heeft geleid tot de ontwikkeling van een nationaal veiligheidsbeleid en een hervorming van de sector.

Dankzij de steun aan de politie om het inlichtingenbeheer te verbeteren, is het aantal geregistreerde misdrijven verdubbeld, konden meer dan 1500 gezochte personen worden gevat en zijn meer dan 5000 gestolen voorwerpen aan hun eigenaars terugbezorgd. Voor het eerst werden de nationale veiligheidsdiensten, de media en het maatschappelijk middenveld samengebracht in workshops en opleidingen.


Niger: Inzet van Belgische legervliegtuigen

In 2020 hebben Enabel en de Belgische Defensie hun samenwerking in Niger versterkt in het kader van de Belgische Comprehensive Approach die de impact van de Belgische acties in het buitenland wil vergroten door te zoeken naar synergieën en samenwerkingsmogelijkheden.

Enabel en Defensie sloegen de handen in elkaar om humanitair medisch noodmateriaal te leveren met legervliegtuigen in het kader van de coronacrisis: 3D-printers om gelaatsschermen te maken, beademingstoestellen, rollen katoenvlies om mondmakers te maken, en sneltests. Dat is essentieel materiaal voor een land dat – vóór de pandemie – slechts twaalf nationale ziekenhuizen en een twintigtal ambulances had die waren uitgerust met beademingsapparatuur.

Havenarbeider met een touw
Vrouw staat voor een centrum van de burgerlijke stand
Twee mannen discussiëren
Vrouw met een Enabel-pet staand voor een vliegtuig met haar duim omhoog

Verstedelijking


Sinds het begin van de corona-uitbraak hebben steden het voortouw genomen in de strijd tegen de pandemie. Dat bevestigt hun centrale rol, niet alleen om de gezondheidscrisis het hoofd te bieden, maar ook om economisch en sociaal herstel en ontwikkeling te bevorderen.

Groep mensen staande voor een bouwwerf

De stad: broeihaard van uitdagingen en broedplaats van creatieve oplossingen

Door overbevolking, gebrek aan toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen, en het ontbreken van basisdiensten zijn de minderbedeelden nog meer blootgesteld aan de gezondheidsrisico's van het coronavirus. Door de terugval van de activiteiten in de informele sector en het gebrek aan toegang tot digitale technologieën tijdens lockdowns zijn de achtergestelde bevolkingsgroepen in een nog hachelijker economische situatie terechtgekomen.

Enabel begeleidt de steden onder meer bij het aanbieden van kwalitatieve openbare diensten voor iedereen en bij de duurzame ontwikkeling van hun infrastructuur en hun economie. Het doel is om steden zowel toegankelijker als aantrekkelijker te maken. Enabel wil er mee voor zorgen dat vrouwen makkelijker toegang hebben tot diensten, middelen en economische kansen, tot gebruiksvriendelijke en veilige openbare ruimten.

Of het nu gaat om sanitaire voorzieningen, de ontwikkeling van stedelijke infrastructuur of de bevordering van inclusief stedelijk ondernemerschap, Enabel ondersteunt ook de samenwerking tussen de verschillende actoren die in de steden aanwezig zijn, van de bedrijven tot plaatselijke ngo's, die allemaal hun rol spelen in het goed functioneren van de steden. 

Steden nemen het voortouw in de strijd tegen de pandemie.

DR Congo – Drinkwater voor 400.000 mensen

In de provincie Oost-Kasai is drinkwater een luxe. De stad Mbuji Mayi (drie miljoen inwoners) heeft onvoldoende elektrische infrastructuur. Dat jaagt de prijs van het drinkwater naar omhoog, want de pompen hebben krachtige warmtegeneratoren nodig om water te onttrekken aan de grondwaterspiegel op een diepte van zowat 200 meter.
In samenwerking met het stadsbestuur heeft Enabel twee fotovoltaïsche pompstations geïnstalleerd om dagelijks bijna 100.000 mensen van water te voorzien. Het project wordt opgeschaald in Oost-Kasai voor 230.000 extra mensen, en in de provincie Maniema voor 100.000 extra mensen.


Rwanda – Participatieve stadsontwikkeling

Enabel spitst zijn steun toe op secundaire steden waar burgers deelnemen aan de inclusieve en duurzame ontwikkeling van hun stad. In Rwanda werkt de Belgische ontwikkelingssamenwerking in de steden Rwamagana, Rubavu en Muzanze aan een betere stedelijke infrastructuur om de economie aan te zwengelen.
Enabel werkt niet alleen samen met de stadsbesturen, maar ook de inwoners en de private sector worden bij de beslissingen betrokken. Zo kunnen ze deelnemen aan stadswandelingen om te bepalen waar de infrastructuurprojecten het meest aangewezen of nodig zijn.


Guinee – Afvalbeheer voor schonere steden

In Guinee produceert de hoofdstad Conakry dagelijks 1200 ton afval en de stad Kindia 110 ton. Enabel helpt de twee steden om een duurzame en efficiënte afvalverwerking te organiseren. Centraal staan preventie en terugwinning van afval, alsook een efficiëntere ophaaldienst voor huishoudelijk afval.

In samenwerking met de stadsdiensten worden gemeentelijke sorteer- en doorvoerzones aangelegd en composteringsplatforms gebouwd. De activiteiten komen ten goede aan meer dan twee miljoen mensen.


Palestina – Gemeentebesturen bieden betere openbare diensten

De Belgische ontwikkelingssamenwerking steunt in Palestina de territoriale ontwikkeling in acht clusters van 36 dorpen. Door die samenwerking krijgen de inwoners van de dorpen een betere openbare dienstverlening en komen er nieuwe mogelijkheden voor economische ontwikkeling. Ook de sociale cohesie wordt erdoor versterkt.
De inwoners van Beit Liqya en de aangrenzende dorpen zijn nu aangesloten op het waternet (8,5 km waterleidingen aangelegd, 3000 watermeters geïnstalleerd), en de afvalberg stapelt zich niet meer op dankzij de afvalinzameling voor de hele cluster.

Close-up van zonnepanelen
Jonge Rwandese arbeiders bouwen een infrastructuur
Jonge Guineese man staat naast een kleine gemotoriseerde afvalfiets
Mannen planten een boom

Onze partners aan het woord

“ De haven van Cotonou is de economische long van Benin. Om de haven te ontwikkelen is het belangrijk dat wij een beroep kunnen doen op gespecialiseerde steun om ons maritiem bestuur te versterken. Onze mensen moeten immers de bepalingen van heel wat internationale scheepvaartverdragen uitvoeren. Via het partnerschap met de Belgische overheidsdienst Mobiliteit reikt Enabel ons een zeer gespecialiseerde expertise aan. ”

Urbain Tchiakpe
Adjunct-secretaris-generaal van het Beninse ministerie van Infrastructuur en Transport

De mensen zijn tevreden over de dienstverlening van de gemeente: het afval wordt regelmatig opgehaald, de watervoorziening functioneert, de dingen zijn veranderd. We willen nu ook de omliggende dorpen bereiken, zodat we ook hen beter van dienst kunnen zijn. "

Rafeef Hanaysheh
Uitvoerend directeur bij de Gemeentelijke diensten, Westelijke Jordaanoever, Palestina

“ In tijden van crisis leert men zijn vrienden kennen. Ons partnerschap met België en de expertise van Enabel op het vlak van gezondheidszorg zijn voor ons van onschatbare waarde. ”

Dr Abaché Ranaou
Secretaris-generaal, Ministerie van Volksgezondheid, Niger

Menselijke mobiliteit


Enabel is ervan overtuigd dat de voordelen van migratie moeten worden benut, dat de kosten ervan moeten worden teruggedrongen en dat migratie een keuze moet worden. Alleen zo kunnen we morgen de klimaatverandering, de toenemende ongelijkheid en de digitale transformatie van arbeid aanpakken.

Jonge man met een "Skilling Uganda" blauwe overall

Covid-19 maakt kwetsbaren nog kwetsbaarder

Enabel steunt nieuwe benaderingen die de voordelen van menselijke mobiliteit vergroten voor migranten en hun gezinnen, en voor landen van herkomst en bestemming. Die benaderingen omvatten legale en arbeidsmigratietrajecten, digitale innovaties om migrerende mensen te helpen in hun levensonderhoud te voorzien, een hernieuwde aandacht voor sociale bescherming en de deelname van diaspora’s aan de ontwikkeling van landen van herkomst. Dat alles werd in 2020 echter aanzienlijk bemoeilijkt door de pandemie.

COVID-19 heeft de wereldwijde mobiliteit een halt toegeroepen, want de overheden legden mobiliteitsbeperkingen op om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Bijgevolg zijn veel migranten en vluchtelingen gestrand in gastlanden, zonder voedsel, onderdak, toegang tot essentiële diensten of de mogelijkheid om naar huis terug te keren. Mensen in een onregelmatige situatie, met beperkte financiële middelen, vrouwen en meisjes met speciale behoeften, kinderen, ouderen en mensen met een beperking waren uiterst kwetsbaar voor het coronavirus. Zij hebben onevenredig zwaar te lijden onder de sociale en economische gevolgen ervan.

De pandemie heeft een immense impact op het leven van migranten en vluchtelingen. Daarom huldigt Enabel het principe 'Niemand is veilig tot iedereen veilig is'.

In Senegal kregen de landbouwers moeilijk toegang tot de markten en kregen zij hun producten dus niet verkocht. Het PARERBA-project, dat tegemoet wil komen aan de aspiraties van de plattelandsjongeren door 6000 duurzame banen te scheppen, kocht meer dan 600 ton uien bij plaatselijke producenten in achttien plattelandsgemeenten en verdeelde die dan onder de meest kwetsbare gezinnen.

Dat leverde niet alleen het broodnodige inkomen op voor de boeren, maar gaf ook vitale steun aan de meest kwetsbare mensen.

Vrachtwagen geladen met uien

In Marokko verloren heel wat migrerende mensen hun bestaansmiddelen door de coronacrisis omdat ze voornamelijk in de informele economie werken. Enabel begeleidde de Marokkaanse overheidsdienst voor sociale bijstand om eerste-responsacties te ondernemen om de toegang tot voedsel en verzorgingsproducten te vergemakkelijken.
Lokale besturen werden ondersteund bij het verspreiden van correcte informatie over het virus met behulp van video's in verschillende talen. Ten slotte werden de ‘juridische klinieken’ van vier universiteiten ondersteund bij het opzetten van online-opleidingen om de kennis op het gebied van rechten te versterken.

Digitalisering

Enabel wil de digitale kloof dichten. Daartoe versterken we de digitale vaardigheden, verbeteren we het bewustzijn van digitale rechten en ondersteunen we inclusief digitaal ondernemerschap.

Burkina Faso 

Op het hoogtepunt van de pandemie printten innovatiecentra in Burkina Faso 1500 gelaatsschermen en tientallen reserveonderdelen voor medische apparatuur zoals beademingstoestellen. 3D-printen is een veelzijdige technologie. Ze wordt nu ook gebruikt in andere belangrijke sectoren van de Burkinese economie, bijvoorbeeld om kleinschalige druppelirrigatiesystemen te bouwen.

Mozambique – Geospatiale technologie voor economische ontwikkeling

In Mozambique werken het Nationaal Energiefonds en Enabel samen om de toegang tot energie op het platteland te verbeteren. Dat doen ze door de aanleg van kleine netwerken die worden aangedreven door kleinschalige zonne- of waterkrachtcentrales.

Tot dusver zijn al in 680 gebouwen van openbaar nut (scholen, gezondheidscentra, openbare diensten) elektriciteitssystemen geïnstalleerd, die ten goede komen aan meer dan 550.000 mensen. Door geospatiale gegevens te combineren met volkstellingen, satellietbeelden en statistische modellen is het mogelijk om nederzettingen op te sporen die ver van het nationale elektriciteitsnet verwijderd liggen en de bevolkingsdichtheid ervan te berekenen. Op die manier kunnen op afstand veelbelovende locaties geselecteerd worden en kunnen we het werk van de teams op het terrein prioriteren.

Enabel coördineert de AU-EU D4D-hub

Op 8 december 2020 lanceerde de voorzitster van de Europese Commissie Ursula von der Leyen samen met de Belgische premier Alexander De Croo en andere Europese staatshoofden de D4D-hub. Dat is een strategisch platform om een mensgerichte aanpak van digitale transformatie en partnerschappen in landen overal ter wereld te bevorderen.

Enabel coördineert en host de eerste gezamenlijke actie van de Afrikaanse component van de D4D-hub: het project AU-EU D4D-hub. Dat heeft tot doel de digitale kloof tussen Afrika en Europa te dichten door Afrikaanse landen te ondersteunen bij de ontwikkeling en de uitvoering van hun digitaliseringsstrategieën. De Afrikaanse tak is de eerste operationele regionale component van de wereldwijde D4D-hub.

Man zit achter een computer en kijkt naar de camera
Close up van een computer en een vel papier met het woord "Enabel"
Palestijnse vrouw met een bord "Veilige digitale ruimte voor vrouwen
Fietser van achteren met een bord waarop staat "Genderongelijkheid. Genoeg is genoeg"

Gendergelijkheid: iedereen wint erbij

Enabel doet inspanningen om gendergelijkheid te integreren in zijn projecten en in zijn werking. Daarbij aansluitend hebben we gender ook centraal gesteld in de strijd tegen de pandemie.

Palestina – Digitale intimidatie

Wehubit, het programma van Enabel dat investeert in digitale sociale innovaties, heeft gedurende twee jaar een initiatief in Palestina gesteund dat de rechten van vrouwen versterkt en de preventie van gendergerelateerd geweld bevordert.

Het project heeft bij jonge cyberactivisten, zowel vrouwen als mannen, capaciteit en kennis opgebouwd over het gebruik van ICT, digitale veiligheid en gendergerelateerd geweld op het internet. In totaal gingen meer dan 50.000 jongeren de dialoog aan over cybergeweld. De nationale campagnes en sensibiliseringsactiviteiten hebben meer dan een miljoen mensen bereikt.


Guinee – Permanente sensibilisering

In Guinee zijn taxichauffeurs meestal mannen. Precies daarom werden zij in 2020 uitgekozen als ‘dragers’ van een sensibiliseringscampagne over gendergelijkheid. Een honderdtal taximannen heeft een hele maand gewerkt in T-shirt en met stickers op hun voertuig met de boodschap : ‘Genderongelijkheid: We hebben er genoeg van.’

In 2021 steunt Enabel de ngo PROFEEG die zich inzet om de toegang van vrouwen tot informatie over hun seksuele en reproductieve rechten te verbeteren. "Dankzij de steun kunnen we nu naar de meest afgelegen gemeenschappen gaan en hen informeren over hun rechten," zegt Aminata Camara, directeur van PROFEEG.

Wereldburgerschap

De wereld is meer en meer verbonden en ook de mondiale uitdagingen zijn per definitie problemen die de grenzen overstijgen. Om deze problemen aan te pakken, moeten we de mensen op onze planeet bewust maken van hun cruciale rol als wereldburgers.

  • Kruit (NL)/Annoncer la Couleur (FR) is Enabels programma voor wereldburgerschapseducatie (WBE) in België. Het organiseert opleidingen voor onderwijsprofessionals en treedt ook op als expertisecentrum dat kennis, expertise en ondersteuning biedt voor de onderwijswereld.
  • Het Juniorprogramma biedt jonge professionals de kans om een werkervaring op te doen in een ontwikkelingsproject van de Belgische gouvernementele samenwerking of een Belgische ngo.
  • Het Trade for Development Centre sensibiliseert de Belgen over eerlijke en duurzame handel. Het steunt ook producenten in Afrika om hen een betere markttoegang te bieden.
Groep mensen zittend in een forum met hun handen omhoog

Koninklijk hart onder de riem

Screenshot van Koningin Mathilde van België

Op 26 mei 2020 en op 11 februari 2021 heeft HKH Koningin Mathilde een videogesprek met onze collega's in Brussel, Guinée, Marokko, Niger, Oeganda, Senegal en DR Congo.
Het koninklijke initiatief illustreert hoezeer het paleis begaan is met de miljoenen mensen in de wereld die door de pandemie terug in de armoede worden geduwd.

In het gesprek spreekt HKH Koningin Mathilde haar bijzondere appreciatie uit voor het werk van alle medewerkers van het Belgisch ontwikkelingsagentschap om de partnerlanden te ondersteunen bij hun inspanningen om de strijd tegen het virus te winnen.


Dit is niet alles. Je kunt het volledige activiteitenverslag downloaden op de website enabel.be :

Abonneer je op onze nieuwsbrief en krijg iedere maand een update in je mailbox:

Foto credits: Isabel Corthier, Tim Dirven, Kristof Vadino, xzotik, Rosalie Colfs, Colin Delfosse.
© Enabel